Strona głównaPrawoUnieważnienie małżeństwa

Unieważnienie małżeństwa

Kodeks rodzinny i opiekuńczy określa powody pozwalające na unieważnienie małżeństwa cywilnego. Należy pamiętać, że unieważnienie małżeństwa nie jest jednoznaczne z rozwodem. Unieważnienie powoduje uznanie, że małżeństwo nie miało miejsca, natomiast rozwód tylko i wyłącznie rozwiązuje związek małżeński z powodów zaistniałych już po ślubie. Procedurę stwierdzenia nieważności małżeństwa w Kościele Rzymsko-Katolickim określa prawo kanoniczne.
Unieważnienie małżeństwa [© kmit - Fotolia.com] O unieważnieniu małżeństwa decyduje wyrok sądu i wchodzi ono w życie w momencie uprawomocnienia. Przepisy zawarte w kodeksie rodzinnym i opiekuńczym określają powody, dlaczego małżeństwo może zostać całkowicie uznane za fakt niemający miejsca. Przyczyny unieważnienia związku małżeńskiego muszą występować w momencie zawarcia ślubu.

Kiedy małżeństwo może zostać uznane za nieważne?

Pierwszym powodem podanym w kodeksie jest wiek. Małżeństwo nie może być zawarte przed 18 rokiem życia, za wyjątkiem wyjątkowej sytuacji w której szesnastoletnia kobieta uzyska zgodę sądu opiekuńczego. Jednak taka zgoda może zostać przyznana wyłącznie wtedy, gdy będzie zgodna z dobrem założenia nowej rodziny. Małżeństwo również nie może zostać unieważnione kiedy mężczyzna przed wytoczeniem powództwa osiągnął wymagany wiek oraz w momencie kiedy kobieta zaszła w ciążę pomimo braku przepisanego wieku.

Unieważnienia małżeństwa z powodu ubezwłasnowolnienia może żądać każdy z małżonków, lecz nie uzyska się wyroku unieważniającego, jeżeli ubezwłasnowolnienie w trakcie związku zostało uchylone. Żądać unieważnienia można także na podstawie stwierdzonej choroby psychicznej lub niedorozwoju umysłowego, jednak, tak jak w przypadku ubezwłasnowolnienia, nie można unieważnić małżeństwa po ustaniu danej choroby.

Według kolejnych artykułów unieważnienie może zostać uznane: kiedy jeden z małżonków pozostaje w innym związku małżeńskim, kiedy między małżonkami występuje pokrewieństwo lub stosunek przysposobienia (adopcji). Istnieją również inne przyczyny, które mogą zostać uznane za dostateczne powody unieważnienia związku małżeńskiego.

Jeżeli oświadczenie o wstąpieniu w związek małżeński zostało złożone:

- przez osobę, która z jakichkolwiek powodów znajdowała się w stanie wyłączającym świadome wyrażenie woli,

- pod wpływem błędu co do tożsamości drugiej strony,

- pod wpływem bezprawnej groźby drugiej strony lub osoby trzeciej, jeżeli z okoliczności wynika, że składający oświadczenie mógł się obawiać, że jemu samemu lub innej osobie grozi poważne niebezpieczeństwo osobiste.

Małżeństwo może również zostać zawarte przez pełnomocnika, jednak kiedy takie pełnomocnictwo ma wady, tj. brak zezwolenia sądu na złożenie oświadczenia o wstąpieniu w związek małżeński przez pełnomocnika albo jeżeli pełnomocnictwo było nieważne lub skutecznie odwołane, można żądać unieważnienia związku. Jednakże nie można się tego domagać, jeżeli małżonkowie podjęli wspólne pożycie.

Unieważnienie małżeństwa może zostać uznane tylko z przyczyn przedstawionych powyżej. Dlatego nie można unieważnić związku po jego ustaniu, czyli w momencie śmierci drugiego małżonka. Jednak kiedy śmierć nastąpiła po wytoczeniu powództwa, unieważnienia mogą dochodzić jego zstępni, a na miejsce danej osoby w procesie wchodzi kurator ustanowiony przez sąd. Skutki unieważnienia małżeństwa regulowane są przez przepisy o rozwodzie, gdy para posiada wspólne dzieci oraz stosunki majątkowe.

Prawo kanoniczne i orzeczenie nieważności małżeństwa

Podstawą wszczęcia postępowania sądowego w kościele jest skarga powodowa, która powinna zostać odpowiednio zredagowana z pomocą prawnika-kanonisty. Istotne znaczenie w skardze mają elementy zawierające informacje, przy pomocy, których powód chce udowodnić swoje racje. Przyjęcie przez sędziego skargi oznacza rozpoczęcie procesu kanonicznego. Ustalana jest wątpliwość na podstawie skargi powoda lub sesja sądowa w celu ustalenia zakresu sporu. W dalszej kolejności występuje prezentacja środków dowodowych.

Zgodnie z rzymską zasadą, udowodnienie nieważności małżeństwa spoczywa na tej stronie, która twierdzi, że zaszły okoliczności stwierdzające wadliwość związku. Jednak brak dowodów powoduje, że pozostają tylko podejrzenia. Jedną z metod na stwierdzenie nieważności związku kościelnego jest udowodnienie, że przysięga była złożona przez współmałżonka w złej woli, np. partner lub partnerka utrzymywali „w przededniu ślubu" kontakty seksualne z kimś innym. Podstawowymi powodami pomagającymi w stwierdzeniu czy małżeństwo jest nieważne są przeszkody małżeńskie, określane przez prawo kanoniczne, tj.: przeszkoda wieku, niemocy płciowej, różnej religii, święceń, innego ślubu, uprowadzenia, pokrewieństwa i powinowactwa, przyzwoitości publicznej.

W procesie sądowym najważniejsze są dowody poświadczające, że małżeństwo było „wadliwe" w momencie jego zawarcia. Nie można żądać unieważnienia związku małżeńskiego zarówno według prawa cywilnego jak i kościelnego stwierdzenia nieważności z przyczyn, które wystąpiły już po zawarciu przysięgi.

Anna Kotnowska / Senior.pl

Zgłoś błąd lub uwagę do artykułu

Zobacz także

 

 

 

Skomentuj artykuł:

Komentarze mogą dodawać wyłącznie osoby zalogowane.
Jesteś niezalogowany: zaloguj się / zarejestruj się




Komentarze

  • 21:49:13, 06-06-2014 ~gość: 83.4.235.xxx

    Chcialam zapytać czy nie wie Pani gdzie w Krakowie można wykonać specjalistyczne badania które potwierdzają ze jest się dziewca. Ponieważ jednym z możliwości unieważnienia jest dyspensa papieaz o malzenstwie nie skonsumowanym a do tego potzrebne sa badania specjalistyczne tylko nie wszystkie sady biskupie uznaja od prywatnych poradni stad moje pytanie.
    ... zobacz więcej
  • 21:50:09, 06-06-2014 Lila

    Są to osoby z Krakowa, może wiedzą?
  • 18:35:07, 04-09-2014 Etana91

    Witam! Nie wiem gdzie mam szukać pomocy na temat rozwodu kościelnego. Dokładnie chodzi o dwa przypadki otóż siostry i brata. Zacznę od siostry. Jest ona prawie 2 lata po ślubie ale już miesiąc po urodzeniu dziecka mąż ją zdradził w jej domu z pierwszą lepszą panią z ulicy i ona ich przyłapała ale wybaczyła ponieważ go kochała ale z biegiem czasu wychodziły na jaw kolejne zdrady ale gdy podniósł na nią rękę już nie mogła dłużej jego rozrywek alkoholowych znosić i ciągłych zdrad. Od jakiś 3 miesięcy nie mieszkają razem i siostra złożyła papiery rozwodowe w UC ale pytanie czy jeśli mąż nie dotrzymał obietnicy wierności i miłości czy dostanie rozwód? A drugi przypadek dotyczy brata, poznał kobietę z malutkim dzieckiem ale jak się okazało mąż ją zdradził gdy była w ciąży i ona już się załamała i nie potrafi mu wybaczyć zdrady. Nie ma już między nimi pożycia małżeńskiego a do tego słyszy że ma się bardziej starać żeby on jeszcze raz ją nie zdradził. Pyatnie tak jak wyżej czy jest jakaś szansa na rozwód kościelny w obu przypadkach?? Z góry dziękuje za odpowiedź bo nawet nie wiem jak tu nowe posty dać.
    ... zobacz więcej
  • 09:22:31, 04-02-2024 Arletta Bolesta

    Często taka terminologia stosowana jest na określenie stwierdzenia/orzeczenia nieważności kościelnego małżeństwa, a jest ona błędna; dr Arletta Bolesta adwokat kościelny zatwierdzony

Publikowane komentarze są prywatnymi opiniami użytkowników serwisu. Senior.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii. Komentarze niezgodne z prawem i Regulaminem serwisu będą usuwane.

Artykuły promowane

Najnowsze w dziale

Polecane na Facebooku

Najnowsze na forum

Warto zobaczyć

  • Kosciol.pl
  • Fundacja ITAKA - Centrum Poszukiwań Ludzi Zaginionych
  • Hospicja.pl
  • Uniwersytety Trzeciego Wieku
  • Oferty pracy