Strona głównaPrawoAlimenty

Alimenty

Słowo pochodzi od łacińskiego terminu: alimentum - pokarm i oznacza obowiązkowe świadczenia na rzecz określonych osób fizycznych przez inne osoby fizyczne. Najbardziej rozpowszechniona forma alimentów w naszym kraju to ta, którą płacą rodzice na rzecz swoich dzieci, ale obowiązek alimentacyjny dotyczy także innych członków rodziny. Co więcej nie tylko najmłodsze osoby danej familii mogą liczyć na zasądzone wsparcie ze strony krewnych czy powinowatych, ale i np. dziadkowie mogą domagać się świadczeń ze strony wnuków, bądź małżonkowie od byłych współmałżonków. Zasady dotyczące obowiązku alimentacyjnego reguluje kodeks rodzinny i opiekuńczy. Poniżej podstawowe informacje na ten temat.
Alimenty [© Joanna Zielinska - Fotolia.com] Obowiązek alimentacyjny

Zgodnie z zapisami kodeksu rodzinnego i opiekuńczego jest to obowiązek dostarczania środków utrzymania, który obciąża krewnych w linii prostej oraz rodzeństwo. Dotyczy również małżonków (także rozwiedzionych), przysposobionych (adoptowanych) oraz przysposabiających (adoptujących).

Kto i od kogo może domagać się alimentów

Obowiązek alimentacyjny obciąża zstępnych (określenie dotyczące m. in. dzieci i wnuków) przed wstępnymi (tj. rodzicami i dziadkami), a wstępnych przed rodzeństwem; jeżeli jest kilku zstępnych lub wstępnych - obciąża bliższych stopniem przed dalszymi. Oznacza to, że dzieci najpierw mogą domagać się alimentów od rodziców, dopiero w przypadku, gdy nie jest to możliwe - od dziadków. Podobnie osoby starsze mogą wystąpić o alimenty od swych dzieci, a w sytuacji niemożności uczynienia tego, mogą domagać się świadczeń od wnuków.

Przysposabiający (macocha, ojczym) są zobowiązani do płacenia alimentów na rzecz przysposobionego (pasierba, pasierbicy) przed wstępnymi i rodzeństwem przysposobionego. Przysposabiający również mogą domagać się alimentów od przysposobionych.

O zasadzenie alimentów może wnosić między sobą rodzeństwo. Przy czym tu zobowiązany może uchylić się od świadczeń alimentacyjnych, jeżeli są one połączone z nadmiernym uszczerbkiem dla niego lub dla jego najbliższej rodziny.

Ponadto alimenty może otrzymywać ex-małżonek, przy czym w pierwszej kolejności domaga się ich od byłego współmałżonka, a następnie może dochodzić swoich roszczeń od krewnych tego współmałżonka.

W jakich sytuacjach można ubiegać się o alimenty

Alimenty płacone przez rodziców na dzieci


Rodzice są zobowiązani do utrzymywania swoich dzieci co najmniej do 18 roku życia, ale nie ustalono górnego wieku, do którego dzieci mogą domagać się wypłaty świadczenia przez rodziców (w przypadku dzieci niepełnosprawnych obowiązek alimentacyjny może obowiązywać dożywotnio, jeśli dzieci kształcą się po ukończeniu 18 lat i nie są w stanie samodzielnie się utrzymać, obowiązek alimentacyjny także pozostaje w mocy). Zgodnie z kodeksem rodzice są zobowiązani do zaspokojenia usprawiedliwionych potrzeb dziecka i powinni partycypować w kosztach jego utrzymania w równym stopniu.

Alimenty są wypłacane zwykle przez rodziców, którzy na co dzień nie sprawują opieki nad swoimi dziećmi. Są jednak zobowiązani do uczestniczenia w zaspokajaniu wspomnianych uzasadnionych potrzeb, do których należą typowe koszty związane z wyżywieniem, opieką medyczną, mieszkaniem, nauką, etc. Rodzice mogą uchylić się od świadczeń alimentacyjnych względem dziecka pełnoletniego, jeżeli są związane z nadmiernym dla nich uszczerbkiem, bądź w przypadku gdy dziecko nie dokłada starań, aby zapewnić sobie samodzielne utrzymanie się.

Obowiązek utrzymania dzieci w pierwszej kolejności dotyczy rodziców. Jeśli jednak nie są w stanie wywiązać się z niego, konieczność wypłacania świadczeń przechodzi na dziadków, a następnie na rodzeństwo.

Alimenty płacone przez dzieci na rodziców

Dzieci mogą zostać zobowiązane do wypłacania świadczenia rodzicom, gdy ci pozostają w niedostatku, który oznacza stan braku możliwości zaspokojenia wszystkich, lub częściowych uzasadnionych potrzeb. Zasądzana wysokość kwoty alimentów zależy od możliwości zarobkowych i majątkowych dzieci. Wszystkie dzieci są zobligowane do alimentacji rodziców, każde z nich jednak może partycypować w tym obowiązku w innym zakresie, co jest uzależnione od wspomnianych powyżej możliwości zarobkowych.

Obowiązek alimentacyjny spoczywający na dzieciach względem rodziców jest zgodny z artykułem 87 kodeksu rodzinnego, które głosi, że rodzice i dzieci obowiązani są wspierać się wzajemnie". W przypadku, gdy w przeszłości dzieci nie doświadczały wsparcia ze strony rodziców, jako osoby dorosłe mogą powołać się na ten fakt i wnosić o uchylenie obowiązku alimentacyjnego, ten bowiem byłby sprzeczny z zasadami współżycia społecznego.

W pierwszej kolejności obowiązek alimentacyjny dotyczy tu dzieci, ale jeśli nie są w stanie wywiązać się z niego, konieczność wypłacania świadczeń przechodzi na wnuki (jeśli są osobami pełnoletnimi i mają określone możliwości zarobkowe).

Alimenty płacone przez współmałżonka



Małżonek może domagać się alimentów zarówno w trakcie trwania małżeństwa, jak i po jego rozpadzie.

W pierwszym przypadku ma to miejsce, gdy współmałżonek nie wywiązuje się z obowiązku zaspokajania potrzeb rodziny , także wówczas, gdy rodzina jest bezdzietna. Zakres obowiązku alimentacyjnego zależy od możliwości zarobkowych i majątkowych każdego z małżonków. obowiązek alimentowania małżonka ma na celu zapewnienie mu takiego samego poziomu życia. obowiązek ten pozostaje w mocy także na czas trwania separacji małżonków.

Ex-małżonkowie także mogą żądać alimentów. Jeżeli były małżonek nie został uznany za jedynie winnego rozpadowi małżeństwa (tj. gdy jest niewinny lub drugi małżonek także ponosi winę), może domagać się świadczenia. Małżonek współwinny ma prawo wnosić o zasądzenie alimentów uzasadniając to niedostatkiem, jeśli zaś jest niewinny, nie musi w ten sposób uzasadniać roszczeń alimentacyjnych, wystarczy, że rozwód niesie za sobą zmianę dotychczasowego statusu materialnego.

Obowiązek alimentacyjny wobec małżonka wygasa w przypadku zawarcia przez owego małżonka kolejnego małżeństwa. Ponadto małżonek wypłacający alimenty i nie uznany za winnego rozpadu małżeństwa, czyni to przez pięć lat od orzeczenia rozwodu, po tym czasie obowiązek wygasa. Tylko wyjątkowe okoliczności mogą spowodować przedłużenie zobowiązania niewinnego ex-małżonka o następne pięć lat.

Obowiązek alimentacyjny może zostać uchylony w przypadku, gdy małżonek pobierający alimenty ponownie weźmie ślub, zmienią się okoliczności, tj. przestanie być w niedostatku, bądź też małżonek wypłacający alimenty straci możliwość ich uiszczania. O przyznanie alimentów można wnosić już podczas sprawy rozwodowej.

Wszelkie roszczenia o świadczenia alimentacyjne przedawniają się z upływem lat trzech.

Zobacz także

 

 

 

Skomentuj artykuł:

Komentarze mogą dodawać wyłącznie osoby zalogowane.
Jesteś niezalogowany: zaloguj się / zarejestruj się




Publikowane komentarze są prywatnymi opiniami użytkowników serwisu. Senior.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii. Komentarze niezgodne z prawem i Regulaminem serwisu będą usuwane.

Artykuły promowane

Najnowsze w dziale

Polecane na Facebooku

Najnowsze na forum

Warto zobaczyć

  • Internetowe Stowarzyszenie Seniorów
  • Poradnik-zdrowia.pl
  • Aktywni 50+
  • Akademia Pełni Życia
  • Oferty pracy